Administratieleiderschap
Kleine jongens en meiden dromen ervan om de aanvallende leider van het Nederlands Elftal te worden. Om als nummer 9 ons land naar eeuwige roem te leiden. Ook in de kantoorjungle dromen velen ervan om de leider te worden. Helaas gaat het hier om een verkeerd soort leiderschap.
Wat is er aan de hand?
In ‘s werelds grootste en meest toonaangevende bedrijven wil iedereen leiden. Want leiden betekent verantwoordelijkheid nemen. Wat vaak gepaard gaat met een verhoging van salaris en status. Eigenlijk is leiden dé manier om de carrièreladder te beklimmen.
Het wordt kantoortijgers ook aangemoedigd om te leiden. Op die manier creëert het bedrijf een kweekvijver voor toekomstig leiders - zowel hiërarchische als informele leiders. Het wordt dus aangemoedigd om meer verantwoordelijkheden te nemen en meer leiding te geven. Net zoals een voetbalclub vele talentvolle jongens en meiden ontwikkelt om telkens een goede nummer 9 in het eerste elftal te hebben.
Waar een voetbalclub de weg naar boven alleen ingezet wordt door letterlijk met je poten in de modder te staan, gaat dit iets anders in de kantoorjungle. Leiders met hun poten in de klei tussen het werkende volk zijn namelijk nauwelijks nog te vinden.
Waarom gaat dit mis?
Als echt iedereen zou leiden, dan is er niemand meer om leiding aan te geven. Maar we komen niet eens zo ver. Want iedereen gaat managen. Iedereen gaat administreren. En zo wordt administratieleiderschap geboren.
We kunnen bij voetbal niet elfmaal een nummer 9 opstellen. Er zijn simpelweg veel andere spelers nodig om een wedstrijd te winnen. Als je dan wel louter nummers 9 kweekt, gaan ze op het veld als team door de mand vallen. Maar veel vaker komen ze dit veld niet op en gaan ze vanaf de zijlijn maar wat roepen.
We willen in de kantoorjungle te graag dat iedereen leidt. Dat iedereen een nummer 9 is. Omdat er niet zo veel te leiden is, mogen mensen administreren. Ze mogen nietszeggende projecten managen en gehele portfolios bijhouden (het liefst integraal). Als deze administratief leiders überhaupt met een ander levend wezen in contact komen dan moeten ze de medemens formats opleggen en lijstjes laten invullen. Er worden vinkjes in systemen gezet of beoordelingsformulieren ingevuld. Niemand wordt geleid door deze leiders, maar iedereen wordt minutieus geadministreerd.
Administratieleiderschap
Het leiderschap waarbij we een nummer 9 zijn of haar team bij de hand zien nemen is passé. Braveheart-achtige taferelen of Mandela-achtige heldendaden behoren in films of in de historie, niet op de werkvloer. Echte leiders worden onder het systeemplafond niet gekweekt.
Met al die administratief leiders – die vooral managen – is het wel rete druk op de carrièreladder. Het is ook erg druk in de administratie van bedrijven. Want behalve dat al deze zogenaamde leiders louter aan administratie doen, is er ook een groot administratief apparaat voor nodig om ze te evalueren qua performance.
Dit leiderschap laat zich vangen in Excel sheets en veel koffie drinken zonder iets op te leveren. De administratie is op orde, maar het bedrijf - waar echte mensen werken - komt niet verder. Doelpunt gescoord, wedstrijd verloren.
Minder nummers 9
Natuurlijk hebben we een goede nummer 9 nodig om doelpunten te maken en wellicht zelfs om het team te leiden. En natuurlijk hebben we goede leiders onder het systeemplafond nodig. We hebben alleen minder leiders nodig die bezig zijn met de carrièreladder en de administratie. We hebben meer leiders nodig met hun poten in de klei, hun hart op hun tong en hun schouders zij aan zij met de mensen die ze mogen leiden.